Diyabet ve Tip-2 Diyabetin Cerrahi Tedavisi
Diyabet, vücudunuzun yiyecekleri enerjiye nasıl dönüştürdüğünü etkileyen kronik (uzun süreli) bir sağlık sorunudur. Yediğiniz yiyeceklerin çoğu glikoza ayrılır ve kan dolaşımınıza salınır. Kan şekeriniz yükseldiğinde, pankreasınıza insülin salgıladığını bildirir. İnsülin, kan şekerinin vücudunuzun hücrelerine enerji olarak girmesine izin veren bir anahtar gibi davranır. Diyabetiniz varsa, vücudunuz ya yeterli insülin oluşturmaz ya da oluşturduğu insülini kullanması gerektiği kadar kullanamaz. Yeterli insülin yoksa veya hücreler insüline yanıt vermeyi bırakırsa, kan dolaşımınızda çok fazla kan şekeri kalır. Zamanla, bu kalp hastalığı, damar hastalıkları, görme kaybı ve böbrek hastalığı gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Diyabet Tipleri Nedir?
Üç ana diyabet türü vardır: Tip 1, tip 2 ve gestasyonel diyabet (hamile iken diyabet)
Tip-1 Diyabet
Tip 1 diyabetin, vücudunuzun insülin yapmasını engelleyen reaksiyondan kaynaklandığı düşünülmektedir. Diyabetli kişilerin yaklaşık yzde 5-10'unda tip 1 vardır. Tip 1 diyabet belirtileri sıklıkla hızlı bir şekilde gelişir. Genellikle çocuklarda, gençlerde ve genç yetişkinlerde teşhis edilir. Tip 1 diyabetiniz varsa, hayatta kalmak için her gün insülin almanız gerekir. Tip-1 diyabetin henüz bir tedavisi yok.
Tip-2 Diyabet
Tip-2 diyabette vücudunuz insülini iyi kullanmaz. Kan şekerini normal seviyelerde tutamaz. Diyabetli kişilerin yaklaşık yüzde 90-95'i tip 2'ye sahiptir. Yıllar boyunca gelişen bu diyabet türü genellikle yetişkinlerde teşhis edilir. Tip-2 diyabet konusunda herhangi bir belirti görmeyebilirsiniz, bu nedenle risk altındaysanız kan şekerinizi test ettirmeniz önemlidir. Tip 2 diyabet, cerrahi operasyonla tedavi edilebilir ve kilo vermek, sağlıklı yiyecekler yemek, sağlıklı yaşam tarzı gibi değişiklikler ile önlenebilir veya ertelenebilir.
Gestasyonel Diyabet
Gestasyonel diyabet, hiç diyabet geçirmemiş gebe kadınlarda gelişir. Gestasyonel diyabetiniz varsa, bebeğiniz sağlık sorunları için daha yüksek risk altında olabilir. Gestasyonel diyabet genellikle bebeğiniz doğduktan sonra kaybolur, ancak yaşamın ilerleyen dönemlerinde tip 2 diyabet riskinizi arttırabilir. Bebeğinizin çocuk veya genç olarak obeziteye sahip olma olasılığı daha yüksektir ve daha sonra yaşamda da tip 2 diyabet geliştirme olasılığı daha yüksektir.
Diyabetin Risk Faktörleri
Tip-1 Diyabet Risk Faktörleri
Tip-1 diyabetin bir bağışıklık reaksiyonundan kaynaklandığı düşünülmektedir. Tip-1 diyabet için risk faktörleri, tip 2 diyabet kadar açık değildir. Bilinen risk faktörleri şunları içerir:
- Aile öyküsü: Tip-1 diyabetli bir ebeveyninizin, erkek kardeş veya kız kardeşiniz olması. Aile bireylerinizde çok sayıda tip-2 diyabet hastasının olması.
- Yaş: Her yaşta tip 1 diyabet riski taşıyor olabilirsiniz, ancak çocuk, genç veya genç bir yetişkin olduğunuzda gelişme olasılığı daha yüksektir.
Tip-2 Diyabet Risk Faktörleri
- Fazla kilolu
- 45 yaş ve üstü Tip 2 diyabetli bir ebeveyniniz, kardeşiniz veya kız kardeşinizin oluşu
- Hareketsiz yaşam tarzı
- Gestasyonel diyabet (hamilelik sırasında diyabet) geçirdiniz veya 9 kilodan daha ağır bir bebek doğurdunuz
- Irk/Etnik Özellikler
Gestasyonel Diyabet
- Bir önceki gebelikte gestasyonel diyabet geçirmek
- 9 kilodan fazla olan bir bebek doğurmak
- Fazla kilolu kişiler
- Ailede tip 2 diyabet öyküsü
- Polikistik over sendromu (PCOS)
Diyabet Belirtileri
Aşağıdaki diyabet semptomlarından herhangi birine sahipseniz, kan şekerinizi test etme konusunda doktorunuza danışmalısınız:
- Geceleri idrara çıkmak
- Aşırı susuzluk hissi
- Hızlı kilo kayıpları
- Aşırı açlık hissi
- Bulanık görme sorunları
- Ellerde ve ayaklarda uyuşma
- Aşırı yorgunluk hissi
- Çok kuru cilt yapısı
- Yaralarda yavaş iyileşme
- Normalden daha fazla enfeksiyon problemi
Tip-1 Diyabet Belirtileri
Tip-1 diyabetli kişilerde bulantı, kusma veya mide ağrısı da olabilir. Tip-1 diyabet belirtileri birkaç hafta veya ay içinde gelişebilir ve şiddetli olabilir. Tip-1 diyabet genellikle çocuk, genç veya genç bir yetişkinken başlar, ancak her yaşta olabilir.
Tip-2 Diyabet Belirtileri
Tip-2 diyabet semptomları genellikle birkaç yıl boyunca gelişir ve fark edilmeden uzun süre devam edebilir. Tip 2 diyabet genellikle yetişkin yaş grubunda daha fazla görünür, Semptomları tespit etmek zor olduğundan, tip 2 diyabet risk faktörlerini bilmeli ve bunlardan herhangi birine sahipseniz muayene olmalısınız..
Gestasyonel Diyabet Belirtileri
Gestasyonel diyabet genellikle hamileliğin ortasında görülür ve tipik olarak herhangi bir semptomu yoktur. Hamileyseniz, sağlığınızı ve bebeğinizin sağlığını korumak için belirli periyotlarda doktorunuza görünmelisiniz.
Diyabetin Cerrahi Tedavisi
Tip-2 diyabet ameliyatları obezite cerrahi ameliyatları gibi laparoskopik (kapalı) olarak genel anestezi altında yapılan, ortalama 2-3 saat süren operasyonlardır. Karna açılan kesilerden girilen laparoskopik cihazlarla operasyon gerçekleştirilmektedir. Tip-2 Diyabet hastalığı ameliyatları için ileal interpozisyon,gastrik bypass, mini gastrik bypass ve transit bipartisyon gibi metabolik cerrahi operasyonları gerçekleştirilmektedir.
Metabolik cerrahinin mantığı bağırsak sisteminde yer değiştirme ya da bypass metotları bağırsağı kısaltmaktadır. Şeker hastalığı ameliyatlarının en önemli olan özelliği ince bağırsaklardan GLP-1 (pankreasta insülin üretimi hücrelerini artırır) isimli hormonun salgısının artırılmasıdır. Şeker hastalığı ameliyatının obezite cerrahi ameliyatlarından farkı, ince bağırsağın by pass edilmesi yani devre dışı bırakılmasıdır.
Tip-2 diyabet ameliyatlarının bütününde kombine ameliyat yapılmaktadır. Hem tüp mide (mide küçültme ) aynı zamanda bağırsakların kısaltılması ya da yönlerinin değiştirilerek, ince bağırsağın son kısmı ile besinlerin buluşması sonucu emilim bozukluklarının düzelmesi ve hormon düzeylerindeki artış temin edilmektedir. GLP-1 hormonunun ilaç olarak üretilmesi ile diyabeti düzenlemek amacı ile diyabet hastalarına kullandırılmaktadır, ancak hiçbir zaman şeker ameliyatının düzenleyici etkisini göstermemektedir.
Bu operasyon sayesinde kişi hem şeker hastalığından hem fazla kilolarından aynı zamanda bu kiloların sebep olduğu metabolik sendromun etkilerinden zamanla kurtulmaktadır.
Metabolik cerrahiden yarar gören hasta grubu tip 2 diyabet hastalarıdır. Ancak unutulmamalıdır ki her tip 2 diyabet hastası, ameliyat adayı değildir. Tip 2 diyabet hastaları diyet, egzersiz, yaşam tarzı değişiklikleri, ilaç ve insülin kullanımına rağmen kan şekeri kontrolü sağlayamıyor ise ameliyat olmalıdır. Hastalar, ameliyat planlamadan önce ayrıntılı ve multi-disipliner bir yaklaşımla tetkik edilmeli, en doğru tedavi alternatifleri hasta ile paylaşılmalıdır.