EKLEM KİREÇLENMESİ YAŞAM KONFORUNUZU ELİNİZDEN ALABİLİR
Halk arasında kireçlenme olarak bilinen artroz veya osteoartrit, eklemlerde meydana gelen aşınma sonucu ortaya çıkar.
Artroz başta diz eklemi olmak üzere sık yük taşıyan eklemlerde görülür. Yıllar içinde bu parlak ve düzgün yüzeyli doku daha da aşınır ve yer yer dökülerek altındaki kemik ortaya çıkar. Diz eklem kıkırdağının parlak ve pürüzsüz yapısının bozulmasıyla eklemin fonksiyonları da bozulur.Kireçlenmelerde kıkırdakla beraber menüsküslerde yırtıklar ve ağrılı kemik çıkıntıların oluşumu genellikle birlikte görülür.
HANGİ DURUMLAR RİSKLİ?
Artroz için önemli risk faktörü yaş ve kilodur. 65 yaşın üzerindeki kişilerin yaklaşık üçte birinde artroz bulguları mevcuttur. Yaştan bağımsız olarak obez kişilerde artroz riski erkeklerde iki, kadınlarda üç kat artar. Kalıtsal faktörlerin de bu rahatsızlıkta etkili olduğu düşünülmektedir.Dizin aşırı kullanıma maruz kaldığı ileri düzeyde futbol, tenis, basketbol gibi sporlarla uğraşanlarda artroz riski yüksektir. Bu risk faktörleri dışında eklem kıkırdağına zarar verebilecek bütün hastalık ve yaralanmalar, artroza zemin hazırlayabilir.
Eklemi ilgilendiren kırıklar, uygun şekilde tedavi edilmemiş menisküs ve bağ yaralanmaları, romatizmal hastalıklar, gut hastalığı, eklemde ürik asit birikmesi, eklem iltihapları, gibi birçok nedene bağlı olarak eklemde artroz meydana gelebilir.
ORTOPEDİ VE TRAVMATOLOJİ KLİNİĞİ
AĞRI EN ÖNEMLİ BULGU
Artrozun en önemli bulgusu ağrıdır. Ağrı ilk başlarda yük vermekle artıp dinlenmekle geçerken, hastalık ilerledikçe kalıcı hale gelebilir. Eklemlerde şişlik, kızarıklık, kemik çıkıntılar ve şekil bozuklukları ortaya çıkar. Kemik yüzeylerin birbirine sürtünmesinden kaynaklanan sesler gelebilir. Hastalık ilerledikçe eklem hareketleri kısıtlanır yürümek ve merdiven inmek, çıkmak zorlaşır. Bazen topallama olabilir. Hastaların yakınmaları soğuk ve nemli havalarda daha da artar.
CERRAHI DIŞI UYGULAMALAR İYİLEŞTİREBİLİR
Artrozun tanısı çoğu zaman muayene ve röntgen grafisi ile konulabilir. Röntgen bulgularının henüz ortaya çıkmadığı başlangıç döneminde MRG (manyetik rezonans görüntüleme) yararlı olabilir. Tedavide hastaların yaşam stillerinde değişiklik yapmaları çok önemlidir.
Diz eklemini aşırı zorlayıcı ağır sporlardan kaçınılmalı, yük taşıma; merdiven inip çıkma ve çömelme gibi aktiviteler azaltılmalıdır. Kilo vermek ve aşırı zorlamadan yapılan uygun egzersizler şikayetleri azaltabilir. Baston ve dizlik kullanımı, uygun ayakkabı seçimi yükü azalttığı için faydalıdır. Özellikle erken dönemlerde ağrı kesici ve anti-inflamatuar ilaçlar, eklem içi viskosuplementasyon, leke uygulamaları, kortizon uygulamaları, besin destekleri ve fizik tedavi ile ağrı ve eklem içi hasar azaltılmaya çalışılır.
65 yaşın üzerindeki her üç kişiden birinde kireçlenme var. Obezite kireçlenme riskini kadınlarda üç, erkeklerde iki kat artırıyor.
KİREÇLENMEDE CERRAHİ TEDAVİLER
Cerrahi dışı tedavi yöntemleriyle sonuç alınamadığında, cerrahi yöntemlere başvurulur. Cerrahi yöntemleri üç ana başlıkta toplayabiliriz.
- Artroskopi: Kireçlenmenin erken dönemlerinde kapalı ameliyat yöntemi ile saçaklanmış kıkırdakların tıraşlanması,
- Eklemin yıkanması,
- Menisküs yırtıklarının düzeltilmesi gibi işlemler yapılır.
Şikayetlerde geçici süreli bir rahatlama sağlayabilir ve ileri derece artroz olan dizlerde fayda sağlamaz.Kemik düzeltici ameliyatlar ise protez için yaşı genç olan hastalarda yapılması tercih edilen bir yöntemdir. Ortalama 5 ile 10 yıl arası bir rahatlama sağlanabilir.
Kaval kemiğine yapılan bir açı değiştirme operasyonu ile bacağın yönü dışarı doğru değiştirilir ve uygun pozisyona getirildikten sonra tespit edilerek yükün sağlam bölgeye aktarılması sağlanır. Artrozun sık kullanılan ve etkin tedavisi ise protez ameliyatlarıdır.
Protez, dizdeki hasarlı eklem yüzeylerinin kesilerek çıkarılması ve bu yüzeylerin metal ve plastik parçalar ile kaplanmasıdır. Günümüz teknolojisiyle protez ömrü 15-20 senelere ulaşmıştır ve hasarlı bölgelere veya kişiye özel protezler de üretilmektedir. Genellikle 2-3 ay içinde ağrıların çoğu ortadan kalkar ve kişi desteksiz olarak günlük yaşam aktivitelerine geri dönebilir. Protez uygulamaları için ideal yaşlar 65 yaş üstü olmakla birlikte gereklilik halinde erken yaşlarda da yapılabilir.
Artrozun sık kullanılan ve etkin tedavisi protez ameliyatlarıdır. Protez, dizdeki hasarlı eklem yüzeylerinin kesilerek çıkarılması ve bu yüzeylerin metal ve plastik parçalar ile kaplanmasıdır.
HEMEN ARA