Karın ve Kasık Fıtığı Ameliyatları
Karın duvarı fıtıkları; Karın içerisindeki organ veya dokuların, karın duvarındaki zayıf bir noktadan fıtık kesesi (periton) ile birlikte karın dışına çıkmasıdır ve cerrahi kliniklerde en sık tedavi edilen hastalıklardandır.
Öksürük, asit, şişmanlık, gebelik, BPH, malnütrisyon, sigara gibi faktörler karın duvarı fıtıklarının gelişmesinde kolaylaştırıcı faktörlerdir.
Karın duvarı fıtıklarının tamiri için kullanılan en eski yöntemlerde hastayı baş aşağı asarak kasık fıtığını yerine yerleştirmeye çalışılmış ve yerleştirdikten sonra fıtığı yerinde tutabilmek için günümüzdeki (kullanılması önerilmeyen) kasık bağlarına benzer aletler kullanılmıştır.
Karın Duvarı Fıtıkları Sınıflama
Kasık fıtıkları: İnguinal ve femoral
Ön karın duvarı fıtıkları: Umblikal (göbek), periumblikal (göbek çevresi), epigastrik, spigel, supravesical, kesi yeri
Lomber bölge fıtıkları: Üst (Grynfelt), Alt (Petit) ve kesiye bağlı
Pelvik bölge fıtıkları: Obturator, Siyatik, Perineal
Karın Duvarı Fıtıklarında Şikayetler ve Belirtiler
Fıtık uzun yıllardan beri var olabileceği gibi aniden bağırsak tıkanıklığı ya da karın ağrısı gibi fıtık komplikasyonları şeklinde de ortaya çıkabilir.
En sık görülen semptomlar ağrı ve ele gelen şişliktir
Muayenede fıtık bölgesinde ele gelen şişlik vardır. Muayenede öksürtme, ıkındırma gibi manevralarla hastanın karın içi basınç arttırılarak fıtık şişliği daha belirgin hale getirilebilir.
KASIK FITIKLARI
Kasık bölgesi karın fıtıklarının en sık görüldüğü bölgedir ve kasık fıtıkları inguinal (direkt ve indirekt) ve femoral olarak iki tiptir. Kasık fıtıkları genel olarak değerlendirildiğinde erkeklerde 25 kat fazla görülür. Sağ kasıkta daha sık olarak görülürler. En sık görülen indirekt inguinal hernilerdir.
Femoral herniler tüm kasık fıtıklarının ancak %2.5’ini oluşturur fakat kanalda sıkışma ve acil ameliyat riski daha yüksektir.
Kasık fıtıklarının tedavisi cerrahidir. Günümüzde hemen tüm ameliyat yöntemlerinde yama olarak bilinen prostetik materyaller kullanılmaktadır. Ameliyat açık ya da kapalı (laparoskopik) olarak yapılabilmektedir. Özellikle iki taraflı kasık fıtıklarında veya önden yama uygulanarak tedavi edilmiş ve nüks etmiş kasık fıtıklarında laparoskopik yöntem tercih edilmelidir.
GÖBEK (UMBLİKAL) VE GÖBEK ÇEVRESİ FITIKLARI (PERİUMBLİKAL HERNİ)
Kadınlarda daha görülür ve fıtık kesesi içerisinde sıkışma ve buna bağlı olarak gelişebilcek bağırsak tıkanıklığı gibi komplikasyonlar sık görülebilir. Şişman hastalarda tanı için nadiren bilgisayarlı tomografi gerekebilir.
EPİGASTRİK FITIKLAR
Karın orta hatta, aşağıda göbek ile yukarıda ksifoid denilen kemik arasında yerleşen fıtıklardır.
- Görülme sıklığı % 1 – 5’tir
- Erkeklerde daha fazla görülür
- Çok sayıda olabilirler
- Genellikle küçüktür ve içinde çoğunlukla yağ dokusu bulunur
- Ana yakınma ağrılı bir şişliktir. Bazen bu bölgede yerleşmiş olan fıtıklar yağ bezeleri ile karıştırılabilir.
SPİEGEL FITIĞI
- Nadir görülür
- İleri yaştaki kadınlarda daha sıktır.
- Rektus denilen karın ön duvarı kaslarının yanındaki hatta ve genellikle göbek hizasının altında oluşur
- Muayene ile tanı zordur. Bilgisayarlı tomografi ve laparoskopi tanı koydurucu
- Tedavisi cerrahidir. Cerrahi açık veya laparoskopik olarak uygulanabilir.
KESİ YERİ ( İNSİZYONEL ) FITIKLARI
- Özellikle açık ameliyatlar sonrasında kesi yerlerinde % 10-20 arasında fıtık gelişir.
- Kolaylaştırıcı faktörler ; kötü teknik, basınç altında kapatma, enfeksiyon, şişmanlık, sigara kullanımı, DM, KOAH, hipoalbuminemi, dikiş materyali, diğer…
- Tedavi cerrahidir. Cerrahide en sık olarak yama kullanılarak tamir uygulanmaktadır. Cerrahi fıtığın büyüklüğüne ve daha önceden geçirilmiş cerrahi tipine bağlı olarak açık veya laparoskopik olarak uygulanabilir.
- Yama kullanmadan onarım ancak 4 cm’den küçük, ek hastalığı ve obezitesi bulunmayan hastalarda tercih edilebilir.
PARASTOMAL FITIKLAR
- Bir tür kesi yeri fıtığıdır
- Beş yıldan uzun ostomilerde görülme sıklığı % 50’den fazladır
- Kolostomilerde ileostomilerden daha sık görülür
- Kolaylaştırıcı faktörler kesi yeri fıtıklarıyla aynıdır
- Tedavisi cerrahidir. Cerrahi açık veya laparoskopik olarak uygulanabilir. Her iki yöntemde de diğer fıtık tiplerine göre nüks riski daha yüksektir.
LOMBER FITIKLAR
Üstte grynfelt üçgeni denilen zayıf alandan ya da daha aşağıda petit üçgeninden kaynaklanabilirler.
- Genellikle belirgin olmayan bir şişlik ve ağrı dışında dışında bulgu vermeyebilirler
- Bu fıtıklarda sıkışma ve bağırsak tıkanıklığı riski düşüktür
- Tanıda Bilgisayarlı tomografi önemli bir yardımcıdır
- Kesiye bağlı oluşanların bir kısmı haricinde tedavisi cerahidir.
PELVİK BÖLGE FITIKLARI
- Pelvik bölge fıtıkları çok nadir görülür. Obturator fossa, siyatik foramen ve perinede oluşabilir
- İçlerinden en sık görülen obturator fıtıklardır
- Genellikle yaşlı ve kaşektik kadınlarda görülür.
Obturator Fıtıklar
- Kadınlarda daha sık görülür
- Genellikle pelvik gevşeklik vardır
- Klinik; Aralıklı ağrı, obturator sinir basısına bağlı olarak uyluk ön medial yüzünde ağrı vaginal veya rektal muayenede kitle mevcuttur
- Ameliyat öncesi tanı zordur. Mutlaka görüntüleme yöntemlerinden faydalanmak gerekir.
- İnce bağırsaklarda tıkanıklık riski yüksektir
- Tedavi cerrahidir, yama ile onarım yapılır.