Baş Dönmesi (Vertigo)

Vertigo baş dönmesi, sersemleme gibi etkilerde kullanılan nöroloji alanında sıkça karşılaşılan şikayetler arasında yer alır. Vertigo baş dönmesi başlı başına bir hastalık değil, sadece bir hastalığın belirtisi olarak ortaya çıkar. İnsanların nöroloji polikliniklerine gitme nedenlerinin arasında en fazla bu sorun bulunur. Baş dönmesi, sersemlik, başın sallanması, dengesizlik gibi yakınmalar insanları huzursuz eder. Bu sorun her yaştan kişide % 5-10 oranında etkili olurken, 40 yaşın üzerinde bulunan kişilerde % 40 oranına yükselir. Bu belirtilerin olduğu hastalara aynı zamanda çınlama, uğultu, bulantı, kusma, işitme kaybı gibi belirtilerde eşlik edebilir. Baş dönmesini belli bir süre çeken kişilerde boyunda ağrı ve tutukluk gibi etkilerde gelişebilir. Vertigo baş dönmesi en fazla bening paroksismal pozisyonel vertigo ve migrenöz vertigo nedenlerinden kaynaklanır. Meniere hastalığı ve vestibüler nöritis hastalığında daha az görülür. Vertigo vücutta bulunan denge sistemlerindeki anormal durumlar nedeniyle oluşur.

Vertigo baş dönmesi sınıflandırılması

Periferik vertigo: Bu gruptaki vertigo iç kulaktan ya da vestibüler organlardan kaynaklanır. İç kulağın etkilendiği travmalar, soğukta kalma gibi etkenler, bening paroksismal pozisyonel vertigo periferik vertigo nedenleri arasındadır. Bunlar vertigo ataklarının yaşanmasına neden olur. Bu tür vertigoda görülen baş dönmesi çok kısa süreli olur. Eğer hastaya tanı konursa, tedavisi oldukça kolay bir şekilde yapılır. Manevra egzersizleri sayesinde hastalar normal sağlıklı hallerine geri dönebilirler.

Santral vertigo: Bu tür vertigo beyindeki denge sistemlerinden kaynaklanan baş dönmeleri şeklinde yaşanır. Bu hastalarda oluşan baş dönmesi sürekli olur. Hastalarda baş dönmesiyle birlikte konuşma bozukluğu, çift görme, yutkunma bozuklukları gibi nörolojik belirtiler eşlik edebilir: Genellikle hastaların şiddetli derecede denge bozukluğundan yakındığı görülür. Bu gruptaki hastaların tedavisi de oldukça uzun bir zaman alır. Bu tür vertigoya en fazla MS multipl skleroz, migren kaynaklı vertigo, otoimmün iç kulak hastalığı, beyin ve damar hastalıkları neden olur. Beyin sapı ile Serebellum adı verilen yapıların etkilendiği beyin ve damar hastalıklarından kaynaklanan vertigo baş dönmesi diğerlerine göre daha uzun süre devam edebilir.

Vertigo baş dönmesi tanısında kullanılan tetkikler ve tedavi yolları

Bu rahatsızlığa tanı konması için, bazı testler yapılır. Bunlar kalorik test, pür ton odiometri, elektronistagmografi, kompüterize dinamik posturografi, elektrokokleografi, manyetik rezonans görüntüleme MR ve beyin tomografisi kullanılır. Hastalara vertigo baş dönmesi tanısı konduktan sonra, altta yatan hastalığa uygun tedavi yollarına başvurulur. İç kulaktan kaynaklanan baş dönmesinde manevra egzersizleri oldukça başarılı sonuçlar verir. Santral vertigo durumunda uygulanan tedavi daha uzun bir süreci kapsar.